Van afval naar duurzame warmte

Van het gas af – dat is de ambitie van Nederland voor het jaar 2050. Dan kunnen immers de CO₂-doelstellingen die afgesproken zijn in het Klimaatakkoord van Parijs, worden behaald. Amsterdam heeft die ambitie verder aangescherpt: in 2035 moet 90% van de stad fossielvrij zijn. Om dat te bereiken, wordt onder meer groot ingezet op stadsverwarming. Dat is een milieuvriendelijk en bewezen alternatief voor aardgas dat meteen een aanzienlijke reductie in CO₂-uitstoot oplevert.

Het zijn niet alleen de huishoudens die in Amsterdam van het gas af moeten. Ook bedrijven in de hoofdstad zijn er volop mee bezig. Bedrijven die gelegen zijn in het Westelijk Havengebied kunnen aansluiten op het warmtenet van Westpoort Warmte, een joint venture tussen Nuon en afvalverwerker AEB. Organisaties met een duurzame energievraag, maar ook bedrijven die duurzame energie kunnen leveren.

Organisch afval wordt energie

Zo'n bedrijf is Orgaworld, verwerker van organisch afval. De Amsterdamse vestiging in het Westelijk Havengebied doet dat door middel van natte vergisting. "Het gaat om vloeibaar organisch afval van de voedings- en genotsmiddelenindustrie en van restaurants en bedrijfskantines", vertelt Klaas van den Berg, directeur van Orgaworld. "Denk aan afgekeurd voedsel of reststromen van de productie van bijvoorbeeld ijs of kaas." Orgaworld Amsterdam verwerkt jaarlijks zo'n 100.000 ton afval. Het wordt na controle en voorbewerking in een vergister verwerkt. Daar blijft het gemiddeld 30 dagen; nieuw afval wordt continu toegevoegd en verwerkt afval eruit gehaald. "We vergelijken het proces weleens met een mensenmaag", aldus Van den Berg. "Voedsel eet je ook om energie te kunnen leveren."

Flexibel leveren aan het warmtenet

Bij het vergistingsproces komt biogas vrij. Dat wordt via een gasmotor voor de helft omgezet in groene stroom en voor de helft in duurzame warmte. Een deel van de warmte gebruikt Orgaworld voor de eigen bedrijfsvoering, die volledig klimaatneutraal is.  Het merendeel is beschikbaar voor het warmtenet van Westpoort Warmte. “De keuze om dat te doen, was een gemakkelijke”, vertelt Van den Berg. “Ten eerste loopt een hoofdleiding van het warmtenet dicht bij ons bedrijf. Dat maakt het erg gemakkelijk om te leveren. En natuurlijk ontvangen we een vergoeding voor de teruggeleverde warmte. Maar waar we vooral blij mee zijn, is dat we steeds meer warmte kunnen leveren. Daarnaast zijn we blij met de flexibiliteit die we hebben met teruglevering. Onze productie schommelt, net als de warmtevraag vanuit de klanten van Nuon. Dat kan vooral in de zomermaanden een uitdaging zijn. Toch slagen we samen al tien jaar erin de juiste balans te vinden.”

In 2017 leverde Orgaworld Amsterdam maar liefst 52.000 gigajoules aan het warmtenet, voldoende om ruim 1.100 huishoudens een jaar van warmte te voorzien. En Van den Berg ziet ruimte voor meer. “Er is steeds meer waardering voor duurzame warmte en dat zie ik de komende jaren doorgaan. En door verdere optimalisatie van ons proces hebben we ook meer warmte beschikbaar die we graag zouden willen leveren.”

Meters maken op MVO-gebied

Daarmee komt meer duurzame warmte beschikbaar voor huishoudens en bedrijven, zoals Koopman Car Terminal die een nieuwe klant is van Westpoort Warmte. Koopman levert tal van diensten voor de automotive industrie, zoals opslag, gebruiksklaar maken en vervoer van grote aantallen voertuigen voor importeurs en leasemaatschappijen, autoreparaties en modificaties. “We zijn al langere tijd bezig met een duurzame oplossing voor onze energievraag”, zegt Paul Wortelboer, Managing Director van Koopman Car Terminal. “Enerzijds als gesprekspartner van haven Amsterdam, die ook wil verduurzamen. Maar vooral vanuit ons eigen MVO-beleid waarmee we nu echt meters willen maken.”

Van het gas af

Het bedrijf vervoert voertuigen door heel Nederland en heeft daarom een aantal jaar geleden al het eigen vrachtwagenpark gemoderniseerd. Nu volgt de stap om de zogeheten compounds waar voertuigen worden opgeslagen en waar reparaties plaatsvinden, te verduurzamen. “We hebben besloten om van het gas af te gaan”, aldus Wortelboer. “In het najaar worden wij aangesloten op het net van Westpoort Warmte. De voorbereidingen daarvoor worden nu al getroffen. Die verlopen gelukkig tot nu toe soepel – het werk moet immers gewoon door kunnen gaan.” De warmte die Koopman Car Terminals straks gebruikt, is afkomstig van Orgaworld. “Het is een van onze buren, bij wijze van spreken. Dat is wel zo makkelijk.” De koppeling kwam tot stand via Nuon, die ook voor andere bedrijven ‘groene matches’ maakt.

Twee derde minder CO₂ -uitstoot

Naast de stap om van het gas af te gaan, heeft Koopman Car Terminal ook besloten om 1.320 zonnepanelen te installeren op het dak van het bedrijf. “De panelen zullen op jaarbasis zo’n 325.000 kWh genereren. We kunnen daarmee voor 40 tot 50% in onze elektriciteitsbehoefte voorzien. Aansluiting op het warmtenet en de installatie van zonnepanelen zorgen er samen voor dat we een enorme klapper kunnen maken op het gebied van CO₂-reductie: we gaan van 900 ton naar 300 ton per jaar. Dat is vooral aan de overstap naar stadswarmte te danken.”

Duurzaam werken als tweede natuur

Zowel Orgaworld als Koopman Car Terminal zien verduurzaming niet als een losstaand proces binnen de eigen organisatie maar als logische stap binnen een keten. “Onze klanten vragen er ook om”, laten zowel Van den Berg als Wortelboer weten. Wortelboer voegt toe dat het bedrijf op zijn beurt ook leveranciers uitdaagt om daarin stappen te maken. “Zo zijn we in gesprek met de leverancier van lakken voor onze schadeherstelafdeling. Ook daarin willen we waar mogelijk verduurzamen.”

Niet afwachten maar zelf het heft in handen nemen, dat is het advies van beide bedrijven. “Ga actief op zoek naar mogelijkheden”, zegt Van den Berg. “Ik verwacht dat de introductie van groene certificaten voor warmte het straks nog makkelijker zal maken voor bedrijven om voor duurzame oplossingen te kiezen.” “Zoek kennispartners en ga kijken bij andere bedrijven”, adviseert Wortelboer. “Aan een goed beleid op papier heb je niets – je moet het ook agenderen en waarmaken. Zet die stip aan de horizon en maak van duurzaam werken je tweede natuur. Anders word je straks ingehaald door de concurrent die dat wel heeft gedaan!”