De wereld achter warmtetarieven

Waarom is stadsverwarming niet gratis? 

Voor de warmte in het stadswarmtenet moet Vattenfall betalen. Deze warmte kopen wij nu nog vooral in bij afvalverbrandingsinstallaties en elektriciteitscentrales. Daar wordt hete stoom gebruikt om elektriciteit te maken. Als er warmte wordt verkocht aan een warmtebedrijf wordt een deel van de warmte uit de stoom in het stadswarmtenet gestopt. Dit deel van de stoom kan dan niet meer gebruikt worden om elektriciteit mee te maken en die te verkopen. Dit ‘verlies’ op het maken van elektriciteit bepaalt deels de prijs die wij betalen voor die warmte. Daarnaast rekent het afval- of elektriciteitsproductiebedrijf ook een prijs voor alle technische kosten die zij maken om de warmte aan het net te kunnen leveren. Ook als we in de toekomst overstappen op aardwarmte of warmte uit datacentra moeten we daarvoor een inkoopprijs betalen.  

Bepaalt de gasprijs bij Vattenfall het warmtetarief? 

Vattenfall baseert haar warmtetarieven allereerst op de echte kosten die worden gemaakt om warmte te kunnen leveren. Dat is dus de prijs die wij betalen voor de warmte. Daarbij komen de kosten die wij maken voor het aanleggen en onderhouden van de warmtenetten. Elk jaar stoppen wij vele tientallen miljoenen euro’s in onderhoud en uitbouw van onze netten. Ook de salarissen van onder andere onze monteurs en medewerkers van de klantenservice komen daar nog bij. Daarnaast rekenen we een redelijke marge. De ACM controleert of de gemaakte winst echt redelijk is.  

Wij kijken dus niet naar de gasprijs als basis. Een deel van onze ingekochte warmte wordt wel opgewekt met aardgas, bijvoorbeeld bij de warmte uit een op aardgasgestookte elektriciteitscentrale. Ook onze eigen back-upcentrales, die bijspringen als er warmte uitvalt of er veel vraag is, draaien nog op aardgas. Een stijging of daling van de aardgasprijs heeft daardoor wel voor een deel invloed op onze warmtetarieven. De ACM houdt er scherp toezicht op dat onze tarieven redelijk zijn.    

Waarom geen warmtetarieven berekenen per warmtenet op basis van de kosten van dat warmtenet? 

Dat klink inderdaad best logisch. Want er is niet één groot warmtenet in Nederland. Maar als wij dit zouden doen, dan zou een warmteklant van Vattenfall in Ede of Rotterdam wellicht veel goedkoper of veel duurder uit kunnen zijn dan een klant in Almere of Arnhem. En het ene jaar heeft het ene warmtenet meer onderhoud nodig dan het andere net. Door iedereen hetzelfde tarief te geven ervaren warmteklanten geen extreem grote verschillen. Wij vinden het daarom eerlijker dat een Vattenfall-klant voor het warmteverbruik in elke plaats hetzelfde tarief betaalt. Soms betaalt een klant zelf wel minder omdat de woningcorporatie of de gemeente al een deel van de rekening aan ons heeft betaald.  

Waarom geeft Vattenfall geen inzage in de kosten achter de tarieven? 

Elk jaar is in ons jaarverslag een speciaal deel over ons warmtebedrijf opgenomen. Daarin kan iedereen lezen hoeveel wij hebben geïnvesteerd in de warmtenetten, welke kosten wij hebben gemaakt en wat de winst van ons warmtebedrijf is geweest. Daar zijn wij open over. En als wij met partners, zoals woningcorporaties en gemeenten, plannen maken over de aanleg van warmtenetten delen wij met hen de achterliggende berekeningen. Vaak controleren onafhankelijke organisaties deze berekeningen ook nog eens. En ook de ACM houdt er toezicht op dat wij alleen de echte kosten in rekening brengen en slechts een kleine winst maken.  

Waarom zijn de warmtetarieven in andere landen lager? 

Voor alles geldt ,dat de kosten per land verschillen omdat in elk land de situatie anders is. Zo kost 1,5 liter Coca-Cola in Denemarken nu 1,73 euro en in ons land ben je daar 2,59 euro voor kwijt. Het is dus niet echt verrassend dat de gemiddelde warmtetarieven in Nederland anders zijn dan die in Denemarken. Er zijn een paar grote verschillen tussen bijvoorbeeld Nederland en Denemarken. Een van de belangrijkste is dat warmtenetten in Denemarken veel groter zijn en door veel meer mensen worden gebruikt. Vijfenzestig procent van de Denen is aangesloten op een warmtenet, vergeleken met zes procent van de Nederlandse huishoudens. Hierdoor kunnen de kosten van het net zelf over veel meer klanten worden verdeeld. Verder speelt overheidsbeleid een belangrijke rol. De ene nationale overheid draagt meer bij in de kosten van het aanleggen van warmtenetten of een warmtebron dan de andere. Ook is het in sommige landen zo dat warmtebedrijven en -producenten tegen veel gunstiger voorwaarden geld voor hun investeringen kunnen lenen dan in Nederland, omdat de overheid voor die warmtebedrijven garant staat. Al die verschillen bij elkaar tellen op. 

Afbeelding boven artikel: foto Tim Cohen