Onderzoek windmolenverlichting Prinses Alexia windpark afgerond

Aanleiding voor het onderzoek zijn signalen van omwonenden en ondernemers uit de omgeving, die de rood knipperende veiligheidsverlichting in de avonduren als hinderend ervaren. In de huidige situatie hebben 21 van de 36 windmolens overdag wit knipperende verlichting en in de avond en nacht rood knipperende verlichting. Dit is conform de eisen die in Nederland gesteld zijn aan de verlichting van windparken. Een van de uitgangspunten daarbij is dat een windpark heel duidelijk te zien moet zijn als éénobstakel om te voorkomen dat vliegers tussen de windmolens door zullen vliegen.

Drie varianten getest

Het onderzoek bestond uit twee delen; een deel gericht op de omwonenden van het windpark en het andere deel gericht op het luchtverkeer. Met behulp van een digipanel waarvoor omwonenden zich konden opgeven zijn zowel de huidige situatie als drie varianten van de verlichting getest op beleving vanaf de grond. Om het effect op de luchtverkeersveiligheid te testen, is door het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium een aeronautische studie uitgevoerd en zijn de varianten vanuit de lucht beoordeeld door middel van testvluchten.

De volgende varianten zijn onderzocht;

1. de zogeheten ‘contourverlichting’ (de verlichting werd aangepast dat alleen windmolens aan de rand van het park zijn verlicht, totaal nog 12 windmolens), 

2. vervolgens kregen deze windmolens vast brandende verlichting (in plaats van knipperend) en
3. tot slot werd de verlichting voorzien van een zichtbaarheidssensor en dimmer (bij slecht zicht feller branden, bij goed zicht minder fel).

Voorlopige resultaten

Uit het onderzoek onder omwonenden (ca. 150 deelnemers per meting) bleek dat de grootste verbetering in de waardering voor de windmolenverlichting zat in het omschakelen van knipperende verlichting naar vast brandende verlichting. Hierbij wijzen de onderzoeksresultaten vanuit de luchtverkeersveiligheid (wat voorwaardelijk is) uit, dat deze verlichtingsvariant toepasbaar is, mits elke windmolen in het windmolenpark Prinses Alexia op deze manier verlicht is.

Maatwerk

Uit de aeronautische studie is gebleken dat maatwerk mogelijk is omdat elke lokale situatie weer anders is. De aanbeveling van het onderzoeksteam is dan ook om in de regelgeving de mogelijkheid te bieden om voor een specifiek windpark af te wijken van de standaard voorschriften als een aeronautische studie aantoont dat de veiligheid hiermee niet in het geding komt.

Prinses Alexia Windpark lampen aanpassen

Uit het onderzoek is verder gebleken dat boven het Prinses Alexia windpark ’s nachts alleen gevlogen mag worden door hulpdiensten (politie, ANWB, defensie). Deze vliegers maken gebruik van nachtzichtapparatuur. Voor hen is infrarood verlichting ’s nachts beter zichtbaar maar deze verlichting zit nu niet op de windmolens. Een voordeel is dat deze verlichting niet voor het menselijke oog zichtbaar is. Nuon gaat in overleg met het ministerie van Infrastructuur en Milieu om ervoor te zorgen dat de nachtverlichting in de toekomst aangepast kan worden met infrarood lampen zodat de omwonenden er geen hinder meer van ondervinden. Momenteel branden nu nog, in het kader van het onderzoek, 12 lichten (vast brandende contourverlichting met zichtbaarheidssensor en dimmers). Nuon heeft verlenging aangevraagd voor deze manier van verlichten tot meer duidelijkheid is rondom de nieuwe manier van verlichten.

Advies aan ministerie van I&M

De opdrachtgevers van het onderzoek bieden binnenkort het onderzoeksrapport met advies aan het ministerie van I&M aan. De belangrijkste aanbevelingen zijn:
1. Maatwerk mogelijk maken op grond van een aeronautische studie.
2. Vast brandende verlichting bij windparken toestaan, mits alle windturbines worden voorzien van lichten.
3. Intensiteitsregeling met behulp van zichtsensors en dimmers toestaan.
Vervolgens zal er gekeken moeten worden naar de vervolgstappen.

Foto: rob.jastrzebski