HYBRIT: ondergrondse opslag voor fossielvrije waterstof in gebruik genomen in Zweden

Het HYBRIT-initiatief werd in 2016 gelanceerd door de drie eigenaren: SSAB, LKAB en Vattenfall. De waterstofopslag zal een belangrijke rol spelen in de totale waardeketen voor fossielvrije ijzer- en staalproductie. De productie van fossielvrije waterstof als er volop elektriciteit beschikbaar is (bijvoorbeeld bij veel wind), en het gebruik van opgeslagen waterstof als het elektriciteitssysteem onder druk staat, zorgen voor een stabiele productie van sponsijzer, de grondstof voor fossielvrij staal.

"Zweden creëert nieuwe banen door voorop te lopen in de transitie tegen klimaatverandering en HYBRIT is een goed voorbeeld van hoe je dat kunt doen met groene technologie en innovatie. Als we het energiesysteem van de toekomst bouwen, moeten we de mogelijkheden om energie op te slaan benutten en ervoor zorgen dat grote energiegebruikers flexibel kunnen zijn in hun verbruik. Dat is precies wat HYBRIT doet met zijn unieke waterstofopslag", zegt minister van Energie en Digitale Ontwikkeling in Zweden, Khashayar Farmanbar.

"We willen HYBRIT zo ontwikkelen dat het aansluit bij het elektriciteitssysteem van de toekomst, met meer weersafhankelijke elektriciteitsproductie. De opslagfaciliteit is uniek. Opnieuw nemen we via het HYBRIT-initiatief het voortouw in de fossielvrije transitie. HYBRIT is van groot belang om de klimaatuitdaging aan te gaan en binnen één generatie fossielvrij leven mogelijk te maken", aldus Andreas Regnell, Chairman of the Board HYBRIT Development AB (HDAB) en Senior Vice President en Head of Strategic Development bij Vattenfall.

De technologie voor de opslag van gas in een afgewerkte rotsgrot, een zogenoemde Lined Rock Cavern (LRC), is bewezen en wordt al zo’n 20 jaar in Zuid-Zweden toegepast voor de opslag van aardgas. Nu brengen we de technologie een stap vooruit door de ontwikkeling voor opslag van waterstof. De opslag zal ook dynamischer worden gebruikt, waarbij het vullen en legen gelijk zal opgaan met de waterstofproductie.

De proefinstallatie beslaat 100 kubieke meter. In een later stadium kan een grootschalige waterstofopslag van 100.000 tot 120.000 kubieke meter nodig zijn. In dat geval kan er tot 100 GWh in waterstofgas omgezette elektriciteit worden opgeslagen, wat voldoende is om een volwaardige sponsijzerfabriek drie tot vier dagen van stroom te voorzien.

SSAB, LKAB en Vattenfall investeren in totaal circa 259 miljoen SEK in de waterstofopslag, verdeeld in drie gelijk delen. 

Feiten waterstofopslag

• De bouw van de waterstofopslag is in mei 2021 gestart. De opslag wordt getest in de opslagfaciliteit met behulp van een technologie die bekend staat als LRC (Lined Rock Cavern). Dit betekent dat het gas ondergronds wordt opgeslagen in een rotsgrot, waarvan de muren zijn bekleed met een geselecteerd materiaal als afdichtingslaag.
• Het fossielvrije waterstofgas wordt geproduceerd door elektrolyse van water met behulp van fossielvrije elektriciteit.
• Het is belangrijk om de faciliteit te bouwen in een rotstype dat zijn goede eigenschappen behoudt. Het gesteente in Svartöberget bestaat vooral uit amfiboliet met elementen van pegmatiet en rood graniet.
• De rotsgrot in Svartöberget, waar het gas wordt opgeslagen, ligt circa 30 meter onder de grond en 100 meter vanaf de ingang.

Meer lezen over HYBRIT