Vattenfall wil in Nederland eerste waterstofcluster ter wereld bouwen

De zomervakantie moet nog beginnen, maar Daan van Eijkel kijkt nu al uit naar de herfst. Dan wordt namelijk bekend welk bedrijf Hollandse Kust West mag gaan bouwen. Van Eijkel schreef het bid voor een deel van dat windpark, kavel VII. Wint Vattenfall de tender voor 'zijn’ kavel, dan wil Vattenfall daar het eerste waterstofcluster ter wereld gaan bouwen. Drie windturbines zullen er voorzien worden van electrolysers. De waterstof die ze produceren, wordt via een pijpleiding naar de haven van Rotterdam gebracht en daar aan het waterstofnet toegevoegd. Via een netwerk van leidingen wordt de waterstof vervolgens naar de gebruikers getransporteerd, net zoals dat met aardgas gebeurt.  

Productie bij de bron 

Er zijn verschillende plannen voor waterstoffabrieken aan land, maar veel plannen voor productie op zee zijn er nog niet. Terwijl dat volgens Catrin Jung, hoofd Offshore Wind bij Vattenfall, juist een logische ontwikkeling is. “Waterstofproductie bij de bron biedt duidelijke voordelen, niet alleen op financieel vlak, maar ook omdat het praktisch is.” Jung verwacht dat offshore waterstofproductie groene waterstof tegen concurrerende prijzen zal opleveren. Bovendien zal het de druk verlichten op de overbelaste elektriciteitsnetwerken op land. Waterstof zal een belangrijk onderdeel worden van de energiemix in een fossielvrije energievoorziening. Dit is noodzakelijk voor de verdere overgang naar een duurzame energievoorziening en toenemende elektrificatie. 

Zelfvoorzienende waterstofturbines 

Eerder dit jaar kreeg Vattenfall subsidies van de Schotse overheid om voor de kust van Aberdeen 's werelds eerste waterstofmolen te ontwikkelen. Bij Hollandse Kust West wil Vattenfall de volgende stap maken en meerdere waterstofturbines aan elkaar koppelen. Jung: “Waterstof zal in de toekomst een belangrijke rol gaan spelen. De ervaring die we in Schotland opdoen met productie op zee kunnen we op grotere schaal gaan toepassen bij Hollandse Kust West. Daarmee vormt het park een belangrijke volgende stap om toe te werken naar waterstofproductie op commerciële schaal.”  

In het waterstofcluster, dat bestaat uit drie turbines, worden containers op speciale platforms geplaatst. Deze containers zijn gevuld met electrolysermodules, transformatoren en batterijen. De containers samen maken het mogelijk om de opgewekte stroom in de windturbines om te zetten in waterstof. Het cluster krijgt een totaal vermogen van 45 MW. Van Eijkel: "We willen laten zien dat de volgende stap nu al binnen bereik is en dat we op grote schaal waterstof op zee kunnen produceren. Dankzij ‘island mod’ zullen waterstofturbines op den duur zelfvoorzienend zijn en hebben we geen aansluiting nodig op het elektriciteitsnet.” 

Waterstof, drager van de toekomst 

Het is niet toevallig dat Vattenfall denkt dat waterstof in de toekomst een belangrijke rol gaat spelen. Waterstof is een gas dat je kunt omzetten naar elektriciteit zonder CO₂-uitstoot en dat ook kan worden gebruikt in sectoren waar de uitstoot moeilijk omlaag kan worden gebracht, bijvoorbeeld omdat er wordt gewerkt met hoge temperaturen. Door middel van elektrolyse, simpel gezegd een proces waarbij je water onder stroom zet, kun je zuurstof en waterstof scheiden. Als je waterstof vervolgens weer in aanraking brengt met zuurstof komt er energie vrij. En dat allemaal zonder uitstoot; het enige restproduct is water. Het grote voordeel van waterstof is dat je het kunt opslaan. Dat is momenteel de grote uitdaging van zonne- en windenergie: eenmaal opgewekt, moet deze energie meteen worden gebruikt. Wil je deze energie toch opslaan, dan heb je daarvoor dure accu's nodig. We kunnen groene energie ook omzetten in waterstof. Dan kunnen we dat gas vervoeren en later weer in aanraking brengen met zuurstof en zo energie opwekken wanneer we het nodig hebben. Zo kunnen we stroomoverschotten gebruiken en zorgen dat er in tijden van schaarste voldoende aanbod is.