Vlak over de grens met Duitsland, in Epe, bevindt zich in lege zoutcavernes de gasopslag van Vattenfall. Een belangrijk onderdeel van Vattenfalls portfolio, nu er geen gas meer gewonnen wordt in Groningen. Met de gasvoorraad in Epe kan Vattenfall snel reageren op de dagelijkse schommelingen in vraag en aanbod op de gasmarkt.
De gaswinning uit de gasbel onder de provincie Groningen heeft door alle aardbevingen en de daardoor ontstane schade de gemoederen de afgelopen jaren flink beziggehouden. Dinsdag 16 april stemde de Eerste Kamer in met een wet die ervoor moet zorgen dat het gasveld in Groningen definitief dichtgaat. De leveringszekerheid van gas wordt daarmee minder zeker en de rol van gasopslag wordt daarmee groter.
Van zoutopslag naar gasopslag
De omgeving van Epe staat bekend om zijn zoutwinning. Via een buis wordt water naar een zoutlaag op 1500 meter diepte gepompt waardoor het zout oplost. De pekel, het opgeloste zout, wordt via een tweede buis naar boven gedrukt en afgevoerd naar de chemische industrie. Na ongeveer acht jaar heeft de caverne waar het zout in zat de vorm en grootte die geschikt is om aardgas op te slaan. De hoogte van een caverne kan oplopen tot wel 200 meter, hoger dan de Dom in Keulen. Elektrisch aangedreven compressoren brengen het aardgas dat in de caverne gepompt wordt onder de juiste druk, die kan oplopen tot 200 bar.
In Epe worden ongeveer 80 van de 114 cavernes voor opslag van aardgas gebruikt. Vattenfall heeft er 7 en die zijn gevuld met ongeveer 400.000.000 m3 gas. Uniper is de grootste exploitant met 40 cavernes. Er komen nog steeds nieuwe cavernes bij, omdat er zout nodig is voor de chemische industrie en in de toekomst kan er ook waterstof opgeslagen worden.
Gas uit Noorwegen en lng
“Het aardgas in Epe is voornamelijk bedoeld voor de Nederlandse markt”, vertelt Plant Manager Stefan Bojer. Voorheen kwam dat gas voornamelijk uit Groningen. De toevoer van Russisch gas naar Nederland viel na de inval in Oekraïne helemaal weg en ook de toevoer uit Groningen wordt per 1 oktober beëindigd. “Tegenwoordig krijgen we gas via een pijplijn uit Noorwegen en vloeibaar gas, lng, vanuit de hele wereld. Dat komt onder meer uit de Verenigde Staten, Saoedi-Arabië en Qatar.” De Nederlandse Gasunie converteert hoogcalorisch gas naar laagcalorisch gas (of “pseudo-Groningen-gas" zoals ze het zelf noemen). Naast dit laagcalorisch gas wordt in Epe op sommige plekken ook hoogcalorisch gas opgeslagen. “Door alle ontwikkelingen in de wereld is de waarde van de opslag veel groter geworden”, aldus Bojer.
Gedreven en vakkundig
Ahmed Abdisalaam, Head BU Heat bij Vattenfall, stemt daarmee in: “De gasopslaginstallatie in Epe is een belangrijke installatie, met name voor de gasmarkt in Nederland. Gezien de ontwikkelingen in de energiemarkt van de afgelopen jaren, maar ook met het oog op de toekomst, is een gasopslagvoorziening erg belangrijk voor ons Vattenfall-portfolio. Daarom is het ook mooi om te zien dat wij gedreven en vakkundige medewerkers hebben werken in Epe, die dag in, dag uit zorgen voor een veilige en betrouwbare installatie.”