Batterijen: een belangrijk deel van een fossielvrij energiesysteem

Batterijen kunnen voor veel verschillende doeleinden gebruikt worden. Sebastian Gerhard, Director Batteries bij Vattenfall, geeft een actueel overzicht van de diverse mogelijkheden.

Batterijen en duurzame energiebronnen: een ideale combinatie

Hybride elektriciteitscentrales combineren opwekking van wind- of zonne-energie met batterijopslag op dezelfde locatie. "Deze combinatie heeft veel voordelen”, aldus Sebastian Gerhard. “Opwekking, opslag en netaansluiting maken gebruik van dezelfde infrastructuur en kunnen dankzij synergie-effecten zuiniger geëxploiteerd worden.”

Voor Windpark Haringvliet vlakbij Rotterdam is een combinatie van wind- en zonne-energie met batterijopslag gepland. Op die locatie zorgt een 12 MW-batterij in 2020 naar verwachting voor een primaire bedrijfsreserve.

Vattenfalls grootste batterijopslagsysteem is een 22 MW-vlaggenschipproject bij het onshore windpark Pen Y Cymoedd in Wales, dat in 2018 in gebruik is genomen.

Batterijpartnerschap: batterijopslag als maatoplossing voor klanten

Een andere ideale leveringsoptie van batterijopslag is aan datacentra. Deze klanten hebben een specifieke energievraag, een specifiek belastingsprofiel en strikte eisen voor een ononderbroken energievoorziening.

Deze afnameovereenkomsten van groene stroom (green power purchase agreements (PPA's)) – langetermijnovereenkomsten voor levering van groene energie, die rechtstreeks afgesloten worden tussen een elektriciteitsafnemer (koper) en een exploitant van een centrale (verkoper) – gaan een steeds belangrijkere rol spelen in een marktomgeving die het in de toekomst zonder EU-subsidie moet stellen. Veel bedrijven hebben ambitieuze klimaatdoelen opgesteld, en met een PPA kunnen ze hun CO₂-profiel verbeteren en een bijdrage aan de energietransitie leveren.

Het inzetten van batterijen om pieken af te vlakken kan ook aantrekkelijk zijn voor energie-intensieve industriële bedrijven. Als er sprake is van piekbelasting wordt elektriciteit afgenomen van het batterijopslagsysteem in plaats van het elektriciteitsnet.

Mobiele batterijen op locatie

Batterijen kunnen ook mobiel ingezet worden. In 2020 bestaat muziekfestival Parkpop in Den Haag veertig jaar en dan wil het volledig draaien op groene stroom. In 2018 werden er acht GreenBattery’s - mobiele accu’s met opgeslagen elektriciteit uit wind en zon ­- van Vattenfall ingezet en werd al een grote stap gezet om Parkpop te verduurzamen.

De keuken tijdens de wereldkampioenschappen sprint in Thialf in Heerenveen draaide dit jaar eveneens op volledig duurzame stroom: de GreenBattery verving het gebruikelijke dieselaggregaat en werd bovendien gevoed door het zonnedak van Thialf. De batterij bespaarde gedurende het weekend circa 400 liter diesel en 1.000 kg CO₂.

Tijdens de eerste klimaatneutrale wereldkampioenschappen skiën die eerder dit jaar in Zweden zijn gehouden, konden sneeuwscooters en elektrische voertuigen op elk gewenst moment met groene stroom worden geladen dankzij een mobiel batterijopslagsysteem van Vattenfall.

Toekomstvisie

"In de toekomst zijn ook andere toepassingsmogelijkheden van batterijen denkbaar", stelt Sebastian Gerhard. "Ze kunnen bijvoorbeeld heel makkelijk energie van het ene naar het andere punt overbrengen en kunnen gebruikt worden om centrales een black-start-voorziening te geven. Daarnaast kun je denken aan grootschalige balanceringsdiensten voor energiehandel, waardoor de uitwisselingsmarkt voor energie sneller kan worden, om kosten van ongebalanceerde netten te vermijden."

Om de diverse typen batterijen efficiënt toe te kunnen passen, is echter meer onderzoek noodzakelijk en moet de batterijkwaliteit worden verbeterd. “Als gevolg daarvan ontwikkelt Europa zich nu tot een belangrijk Research & Development-centrum voor opslagtechnologieën”, besluit Sebastian Gerhard.