Biomassacentrale Diemen onderdeel groene stadswarmte

De gemeenten Almere, Amsterdam, Diemen, Gooise Meren, Weesp, de provincie Noord Holland en Vattenfall hebben een convenant opgesteld voor de ontwikkeling van een biomassacentrale in Diemen. De belangrijkste afspraken gaan over tijdelijkheid van de centrale, de luchtkwaliteit en de duurzaamheid van de biomassa.

“Om een energiesysteem mogelijk te maken waarbij steden geen gas meer gebruiken, ontwikkelt Vattenfall een breed scala aan groene, duurzame warmtebronnen. De biomassacentrale in Diemen is daar een onderdeel van. Hiermee verduurzamen we het stadwarmtenet in Amsterdam-Zuid-Oost, Diemen en Almere en zijn we in 2040 volledig CO₂-vrij. Bovendien voorzien we in de toenemende behoefte aan groene warmte. Dát is onze ambitie”, aldus Alexander van Ofwegen, Vattenfalls directeur Warmte & Productie Nederland.

Biomassa: een tussenstap

De warmte voor de stadsverwarming van Amsterdam-Zuid-Oost, Diemen en Almere wordt nu opgewekt door restwarmte uit de gascentrales in Diemen. Hiermee wordt al 50% CO₂ bespaard vergeleken met een gasketel thuis. Met de biomassaketel en bovendien de koppeling met de afvalverbrander van het Afval Energie Bedrijf verbetert dit op korte termijn al naar 75% CO₂-besparing.

De inzet van een biomassacentrale zal van tijdelijke aard zijn en is bedoeld ter verduurzaming van het stadwarmtenet. De rol van biomassa verschuift na de eerste twaalf jaar van het hele jaar door leveren, naar het bijspringen in de koude maanden. Zodra er voldoende andere groene warmtebronnen aan het net zijn toegevoegd, is het mogelijk om de biomassaketel helemaal uit te faseren en af te stappen van biomassa. Voorbeelden van andere groene warmtebronnen zijn geothermie, aquathermie en het uitkoppelen van restwarmte uit datacentra.

Herkomst biomassa

Bart Dehue, programmamanager duurzame warmte bij Vattenfall Nederland: ”Biomassa is een duurzame energiebron die kan bestaan uit gewassen, land- of bosbouwrestanten en biologisch en organisch afval. De brandstof voor de biomassacentrale in Diemen bestaat uit houtpellets. Dit zijn geperste houtkorrels, gemaakt van restanten zoals de delen van een boom die niet naar een zagerij kunnen, en de restproducten bij de zagerij zoals zaagsel. Deze houtrestanten komen bovendien uit verantwoord beheerde bossen. Ze komen alleen uit bossen waar meer bijgeplant wordt dan er geoogst wordt. Een onafhankelijke partij ziet toe op de naleving van een groot aantal criteria, waarmee we een duurzame werkwijze waarborgen.”

Duurzame houtoogst

Het kabinet is van mening dat biomassa nodig is om klimaatdoelen te behalen en gelooft in de certificering van duurzame houtoogst. Tegenstanders van biomassa brengen vaak als argument in dat het heel lang duurt voordat het verbranden van bomen tot een CO₂-besparing leidt. Een boom is immers snel verbrand, terwijl het wel honderd jaar duurt voordat deze teruggroeit. Hoe zit dat? Bart Dehue: “Het gaat om reststromen en restanten in plaats van hele bomen. Het belangrijkste deel van de houtoogst wordt gebruikt voor materiaaltoepassingen zoals het bouwen van huizen en het maken van meubels. Het hout dat geen afzet vindt bij de zagerij en de restproducten van de zagerij, zoals zaagsel, gaan naar energietoepassingen. Als je die reststromen niet gebruikt dan blijft het in het bos liggen en dan verrot het. Soms wordt het zelfs preventief verbrand. In beide gevallen gaat de CO₂ dan sowieso de lucht in. Wij gebruiken deze reststromen om er iets nuttigs mee te doen, namelijk warmte produceren.”

Lokale luchtkwaliteit

Vattenfall begrijpt de zorgen rondom de luchtkwaliteit in Diemen en andere gemeenten. Daarom voorzien we in een geavanceerd verbrandingsproces en investeren we extra in een uitgebreide rookgasreinigingsinstallatie voor de biomassaketel. Bart Dehue: “De biomassaketel heeft nagenoeg geen impact op de lokale luchtkwaliteit. Onze gehanteerde eisen voor de uitstoot van fijnstof worden twee keer zo streng als de wettelijke normen. Verder zal het lokale transport van de houtpellets uitstootvrij plaatsvinden, bij voorkeur door elektrische vrachtwagens. Daarmee is de impact op de luchtkwaliteit in de bebouwde omgeving verwaarloosbaar klein.”

Om deze impact inzichtelijk te maken, heeft Vattenfall een luchtkwaliteitsonderzoek laten uitvoeren. Het onderzoek toont aan dat de biomassacentrale, die het hele jaar in de warmte voorziet voor circa 60.000 huishoudens, een kleinere impact op de lokale luchtkwaliteit voor bewoners van Diemen heeft dan één enkele particuliere houtkachel een paar huizen verderop in de straat die slechts zo’n 100 uur per jaar gebruikt wordt.

Duurzaamheidsfonds

Vattenfall onderneemt extra activiteiten om de directe leefomgeving van de biomassacentrale verder te verduurzamen. Alexander van Ofwegen: “Met de gemeenten Diemen, Weesp en Gooise Meren is afgesproken dat Vattenfall gedurende een periode van tien jaar een bedrag van jaarlijks 100.000 euro stort in een nieuw op te richten regionaal duurzaamheidsfonds. Dat fonds wordt ingezet voor extra isolatie van woningen en om energiebesparing te bevorderen bij huishoudens met een laag inkomen in de gemeenten Diemen, Weesp en Gooise Meren.”

Meer lezen over biomassa en de ontwikkeling van duurzame warmtebronnen