Bied mensen met schulden meer hulp

Voor grote groepen in ons land neemt de armoede toe, bleek begin december uit cijfers van het CBS. Honderdduizenden gezinnen moeten al jaren rondkomen van een inkomen op of onder de armoedegrens, en dat aantal groeit.

Schulden leiden niet alleen tot enorme maatschappelijke kosten - op jaarbasis honderden miljoenen euro's - maar ook tot persoonlijke drama's. Zeker wanneer mensen hun vaste lasten niet meer kunnen betalen, ontstaan schrijnende situaties. Woningen worden afgesloten van gas, water en licht en mensen worden hun huis uitgezet als de huur of hypotheek te lang niet is betaald.

Kerstgedachte

Als energiebedrijf hebben wij veelvuldig te maken met de schuldenproblematiek. Ook het aantal mensen dat moeite heeft om de energierekening te betalen neemt toe. In december meldde zich een vrouw bij onze klantenservice, die de energiekosten wilde betalen van iemand met betalingsproblemen. Zij vond het een mooie kerstgedachte.

Een prachtig initiatief, maar er is meer nodig. Zo moeten gemeenten meer armslag krijgen om de armoede te bestrijden. De 100 miljoen euro die het kabinet daarvoor onlangs uittrok, is goed, maar onvoldoende.

Allereerst moeten mensen met financiële problemen eerder hulp krijgen. Om dat voor elkaar te krijgen is het nodig dat op een centrale plek wordt gesignaleerd wanneer betalingsachterstanden ontstaan bij vaste lasten als huur of energie. Gemeenten kunnen hierin een sleutelrol vervullen. Informatie over betalingsachterstanden moet met gemeenten gedeeld kunnen worden door corporaties, zorgaanbieders en energiebedrijven. Gemeenten kunnen dan eerder schuldhulpverlening aanbieden. Van belang is dat betrokkenen hierover afspraken maken, zoals in Amsterdam met de aanpak Vroeg Eropaf. Door informatie te delen worden goede resultaten geboekt. Zeker wanneer ook het BKR hierin een rol speelt, kan zo'n aanpak landelijk ingevoerd worden.

Instanties moeten ook meer mogelijkheden krijgen om informatie uit te wisselen. De privacyregelgeving bemoeilijkt het om mensen snel te helpen. Zo mogen gegevens over betalingsachterstand door energiebedrijven alleen in de wintermaanden met netbeheerders worden uitgewisseld. In de zomermaanden mag dat niet, met als gevolg verder oplopende schulden. Eerder en zorgvuldig delen van informatie draagt eraan bij dat mensen niet nog dieper in het schuldenmoeras zakken.

Relatief vaak ontstaan financiële problemen bij mensen met een uitkering. Daarom is het nodig dat gemeenten de vaste lasten eerder en vaker kunnen verrekenen. Huur, water, gas en elektriciteit zijn basisvoorzieningen die niet gemist kunnen worden. Om te voorkomen dat een gezin met verschillende schuldeisers te maken krijgt - inclusief incassokosten en oplopende rekeningen - is het beter om dergelijke zaken vooraf te verrekenen met de uitkering.

Financiële armslag

Het mes snijdt dan aan twee kanten. Omdat de kosten voor deze bedrijven dalen, kunnen zij voordeel doorberekenen aan de klant. Zo brengen energiebedrijven in voorkomende gevallen bijvoorbeeld geen waarborgsom in rekening, wat direct financiële armslag creëert voor deze gezinnen.

De participatiesamenleving draait om het nemen van verantwoordelijkheid, maar niet iedereen is in staat alle verantwoordelijkheden alleen te dragen. We mogen mensen met financiële problemen niet in de kou laten staan.