Grootschalige pilot netbewust laden maakt verschuiving laadpiek mogelijk

De pilot netbewust laden is een initiatief van laadpalenexploitant Vattenfall, netbeheerder Enexis en beide provincies. Het maakt deel uit van een bredere strategie van netbeheerders, laadpaalexploitanten, overheid en andere stakeholders om het elektriciteitsnet toekomstbestendig te maken. De proef liep van november 2024 tot en met maart 2025 bij bijna 800 openbare laadpalen (1.600 laadpunten) verspreid over 9 regio's in Noord-Brabant en Limburg. Het doel was om op piekmomenten meer ruimte te creëren op het elektriciteitsnet door het vermogen van laadpalen te beperken. 

Gedeputeerde Bas Maes (Klimaat & Energie) van de provincie Noord-Brabant: "De samenleving staat de komende jaren voor een uitdaging. Terwijl we van het gas af gaan, moeten we zorgen dat - ondanks de beperkte capaciteit van het huidige energienet - iedereen voldoende stroom heeft. Dat vraagt om creatieve oplossingen. Door slimme oplossingen zoals deze kan de beschikbare netcapaciteit optimaal worden benut." 

Laadsnelheid aangepast 

De laadsnelheid van de palen werd tijdens de proef aangepast op basis van de beschikbare ruimte op het elektriciteitsnet en het aantal elektrische auto's dat tegelijkertijd oplaadde. Tijdens piekmomenten, van 15.00 tot 21.00 uur, werd de laadcapaciteit verlaagd. Na 21.00 uur nam de beschikbare netruimte geleidelijk weer toe, waarbij rond 23.00 uur volledig vermogen beschikbaar was. De samenwerking met de app TapElectric zorgde ervoor dat gebruikers via de app geïnformeerd werden over netbeperkingen en konden kiezen voor een opt-out.

De pilot laat zien dat het vaak mogelijk is om het gebruik uit te stellen. Gedurende de nacht is er voldoende stroom beschikbaar om een volledige accu op te laden. Veel laadsessies worden nog steeds op tijd afgerond, zonder dat gebruikers vroegtijdig hoeven te stoppen met laden. 

De pilot onderscheidt zich door zijn schaalgrootte, waarbij het aanpassen van bijna 800 laadpalen op het laagspanningsnet een significante impact heeft op laag- en middenspanningsnetten, die weer verbonden zijn met het landelijke hoogspanningsnet. 

Veelbelovend 

“De resultaten van deze pilot zijn veelbelovend en het is nu zaak om snel op te schalen", zegt Maarten Venselaar, portefeuilleregisseur Mobiliteit van Enexis. "Het elektriciteitsnet loopt in hoog tempo vol en de netkosten stijgen. Daarbij gaat de duurzame mobiliteitstransitie in hoog tempo door. Het efficiënt integreren van elektrische voertuigen is noodzakelijk om de energietransitie mogelijk te maken. Met dit project is de hele keten betrokken: overheid, netbeheerder, laadpaalexploitant en elektrische rijder." 

Na deze pilot wordt gekeken naar verdere uitbreiding van netbewust laden naar alle openbare laadpalen die door beide provincies zijn aanbesteed. Enexis wil deze aanpak ook uitbreiden naar de rest van haar verzorgingsgebied (Groningen, Drenthe en Overijssel). Het streven is om op alle laadpalen, waar dat technisch mogelijk is, netbewust laden toe te passen. Dit wordt alleen toegepast als er voor het laag- en middenspanningsnet overbelasting dreigt. De samenwerkingspartners werken ondertussen aan het toevoegen van laadpunten van andere exploitanten dan Vattenfall. Ook wordt onderzocht hoe elektrische rijders beloond kunnen worden als ze meewerken aan netbewust laden. 

Alied Wessels Boer, directeur Vattenfall InCharge: "Dankzij een goede samenwerking tussen marktpartijen en netbeheerder kunnen we met slimme laadoplossingen meer flexibiliteit creëren op het elektriciteitsnet. En daarbij rekening houden met de belangen van de elektrische rijder. Enexis, de provincies Noord-Brabant en Limburg en Tap Electric lopen hierin voorop en we hopen dat meer partijen dit gaan toepassen. We kijken uit naar de verdere uitrol."

Foto: © Vattenfall