Groeiende markt voor power purchase agreements

Aangezien subsidies de komende jaren worden afgebouwd, hebben energiebedrijven nieuwe methoden nodig om de investeringen in duurzame energie veilig te stellen. Daarom is er bij exploitanten van zonne- en windenergie-installaties, bij grote elektriciteitsverbruikers en bij traders een groeiende focus op langetermijnovereenkomsten voor elektriciteitsvoorziening, zoals PPA’s. Tegelijkertijd is er op de markt een groeiende vraag naar 'echt' groene stroom.

Wat zijn PPA’s en welke soorten zijn er? Wat is het vooruitzicht voor PPA's? Wat zijn de formules voor een functionerende PPA? Hanno Mieth van Vattenfall Trading geeft een overzicht. Hij is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van PPA’s voor bestaande windmolens en nieuwe zonne-energie-investeringen in Duitsland.

Wat is een (corporate) power purchase agreement?

Een PPA is een langetermijnovereenkomst voor elektriciteitsvoorziening tussen een installatie-exploitant (verkoper) en een stroomafnemer (koper). De koper kan een energietussenhandelaar of energieleverancier zijn, of een grote directe industriële consument zoals een IT-bedrijf dat duurzame energie voor zijn datacenters nodig heeft. De overeenkomsten worden meestal aangegaan voor een periode van tien jaar, maar PPA's met een kortere looptijd zijn ook mogelijk.

Direct afnemen van stroom via dergelijke overeenkomsten is niets nieuws in de energiesector. Het is al lang gebruikelijk om directe overeenkomsten te sluiten met grootverbruikers die prijszekerheid op de lange termijn willen. In principe kunnen de overeenkomsten betrekking hebben op alle soorten energievoorziening, waaronder elektriciteit opgewekt uit fossiele brandstoffen. Maar in de huidige energiewereld worden corporate power purchase agreements gezien als de levering van stroom aan een industriële eindverbruiker, duurzaam opgewekt door een windmolen, zonnestroominstallatie, biomassacentrale of waterkrachtcentrale.

De opwekker van de duurzame energie ontvangt een vaste prijs per megawattuur, wat betekent dat deze een vast rendement op zijn investering kan verwachten en de bank de zekerheid kan bieden die nodig is voor leningen. De grootverbruiker kan er daarom voor zorgen dat zijn duurzame energievoorziening rechtstreeks van een specifieke centrale of van een groene portefeuille afkomstig is, tegen een vaste prijs voor de duur van de overeenkomst. Het bewijs van de groene kwaliteit en oorsprong van de energievoorziening wordt geleverd door de Garanties van Oorsprong (GO) van de energieopwekkende centrales.

Waarom staan PPA’s zo in de belangstelling?

Er zijn momenteel twee ontwikkelingen op de markt die elkaar versterken.

Enerzijds dalen subsidies voor duurzame energie in Europa of zullen deze in de nabije toekomst worden afgebouwd, vooral bij offshore windenergie. Deze trend zal zich voortzetten. Zonder subsidies moeten exploitanten van duurzame energiecentrales manieren vinden om ten minste een deel van hun investeringsrisico af te dekken. Een van de benaderingen is om toekomstige opwekking aan een koper te verkopen.

Anderzijds zijn bedrijven in toenemende mate op zoek naar energieoplossingen om hun ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen te behalen en vragen ze steeds vaker om directe levering van groene stroom. Bijna de helft van de Fortune 500-bedrijven had al in 2017 klimaatdoelen vastgesteld. Hoewel dit voornamelijk mondiale IT-bedrijven met een grote energievraag betrof, zoals Facebook en Microsoft, is er nu een groeiende belangstelling vanuit alle sectoren.

Welke soorten PPA's zijn er?

PPA's verschillen afhankelijk van wie de eigenaar van de stroomopwekking is en wie hun klant is - evenals van het type stroomtransmissie.

On-site PPA

De ontwikkelaar en exploitant van het wind- of zonnepark verkoopt de stroom direct aan een grootverbruiker. Dit garandeert stabiele prijzen en toegang tot groene stroom. De verkoper is niet afhankelijk van subsidies, heeft een lager marktrisico en zorgt voor stabiele inkomsten op de lange termijn. Zo sloten Vattenfall en Microsoft in het najaar van 2017 een overeenkomst met een looptijd van tien jaar in Nederland voor de levering van groene stroom uit het nieuwe windpark Wieringermeer, dat zich vlakbij het datacenter bevindt.

Off-site PPA

Dit type power purchase agreement omvat ook de fysieke levering van groene stroom. Maar omdat de centrale zich niet op het terrein van de grootverbruiker bevindt, wordt de stroom via het net geleverd. De elektriciteit wordt gekocht en verkocht door een trader die meestal andere diensten aanbiedt, zoals energiebalancering, voorspellingen of optimalisatie van de stroomopwekking. Een voorbeeld hiervan is de overeenkomst die in mei 2018 tussen Vattenfall en Facebook is gesloten voor de datacenters in Denemarken en Zweden die van windenergie uit Noorwegen worden voorzien.

Vattenfall heeft voor duurzame energie van externe producenten contracten afgesloten met een omvang van zo'n 4,5 gigawatt, en streeft ernaar dit cijfer in 2020 bijna te hebben verdubbeld.

Synthetische of financiële PPA

Er zijn ook PPA's met een elektriciteitsvoorziening die virtueel is in plaats van fysiek. Hier wordt de groene stroom verhandeld op de energiebeurs. Bij dit type overeenkomst is het marktrisico afgedekt en wordt de elektriciteitsvoorziening gedekt door Garanties van Oorsprong (GO).

Hoe ontwikkelen PPA’s zich in Europa?

"Corporate power purchase agreements hebben vorig jaar een impuls gekregen als gevolg van dalende prijzen voor het opwekken van duurzame energie, het afbouwen van EU-subsidies en de groeiende vraag van bedrijven naar groene stroom", aldus Hanno Mieth. "Naar onze mening zal deze trend doorzetten. Als een van de grote spelers op de markt met jarenlange ervaring hebben we zowel de technische expertise in huis als een breed scala aan opties voor het opwekken van duurzame energie, en zijn we in staat deze aan industriële klanten en ontwikkelaars aan te bieden."

Hanno Mieth vat het voor de toekomst als volgt samen: "We verwachten - en we zijn niet de enige spelers op de markt die dit standpunt innemen - dat subsidies zullen dalen als gevolg van aanbestedingen. Vanaf 2021 zullen de eerste windparken ook geen EU-subsidies meer ontvangen en moeten ze voor de toekomst worden geherfinancierd. In tegenstelling tot de Scandinavische markten zullen we in Duitsland meer kortetermijn-PPA's van een tot vijf jaar zien, aangezien subsidies voor de centrales geleidelijk zullen worden afgebouwd. Er zal daarom een toenemend aanbod aan groene stroom voor PPA's op de markt beschikbaar zijn."

Meer lezen

Groener dankzij power purchase agreements

Tekst: Gunhild Nasner