Vattenfall helpt palingen veilig passeren

Met een unieke methode zorgt Vattenfall ervoor dat palingen veilig langs de waterkrachtcentrales in Nederland komen. De werkwijze maakt gebruik van het gedrag dat de vissen vertonen vlak voordat ze massaal ‘op trek’ gaan en houdt de impact op de natuur van deze duurzame opwek zo klein mogelijk.

Anders dan in Zweden is waterkracht in het vlakke Nederland een energiebron die maar beperkt wordt ingezet. Toch heeft Vattenfall twee waterkrachtcentrales in ons land, bij Maurik aan de Neder-Rijn en in Alphen, aan de Maas. Deze centrales maken gebruik van het hoogteverschil dat door de aanwezige stuw wordt veroorzaakt. Door dit hoogteverschil ontstaat er genoeg kracht om de turbines van de beide centrales in werking te stellen en zo voor volledig duurzame stroom te zorgen. “De opbrengst wordt door twee dingen bepaald: q maal h”, zegt Wim van Lent enigszins cryptisch. Wim is technisch beheerder van onze waterkrachtcentrales in Nederland. “Q is de hoeveelheid water en h is het hoogteverschil. Samen zijn deze beide centrales goed voor het jaarlijkse stroomverbruik van zo’n 23.000 huishoudens.”

Palingtrek

Elektriciteit uit rivierwater heeft helaas ook een keerzijde: niet alle vissen komen veilig langs de centrale. Vissen die stroomopwaarts zwemmen, zoals volwassen zalm, maken gebruik van de speciaal aangelegde vistrappen. Maar volwassen palingen willen de andere kant op, stroomafwaarts richting zee, om een lange reis richting de Azoren te maken en verderop in de Sargassozee te gaan paaien. Onderweg eten ze niets, daarom hebben deze zogenaamde schieralen een flinke vetlaag. Ze zijn wel zo dik als de pols van een volwassen man. “Schieralen migreren in groepen, ze reageren onder andere op de hoeveelheid feromonen in het water”, zegt Henk Vis, manager Decentral Operations bij Vattenfall. “Je kunt je voorstellen dat ze dan bij het passeren van de turbine in het gedrang komen en schade kunnen oplopen. De vraag was dan ook: hoe kunnen we het migratiemoment zo nauwkeurig mogelijk voorspellen en zo schade aan de vissen voorkomen?”

Tijdig seintje

De oplossing lijkt te zijn gevonden in de Migromat, een soort afgesloten aquarium dat rechtstreeks in verbinding met het rivierwater staat. De palingen in de Migromat zijn diervriendelijk gechipt en van een transponder voorzien. Henk: “Daarmee sturen ze een signaal naar onze operator en dan weten wij dat de trek ophanden is. Na overleg met Rijkswaterstaat gaan dan de stuwen open en zetten wij de turbines tijdelijk stil. De schieralen kunnen er dan eenvoudig langs.” En de resultaten? “Die zijn heel hoopvol. De schade aan de vissen kan significant teruggebracht worden, dat hebben we al ervaren. Op dit moment loopt een uitgebreid meetprogramma om de exacte reductie te bepalen.”

Bekijk ook

Vattenfall Jaarbericht Warmte 2024: investeren in duurzame warmte en betaalbaarheid

Vattenfall Warmte heeft het Jaarbericht Warmte 2024 gepubliceerd. Het afgelopen jaar stond in het teken van stevige investeringen en uitdagende keuzes om warmte betrouwbaar en zo betaalbaar ...

Lees het hele artikel

Vattenfall en Samuel L. Jackson presenteren Wind Farmed Seaweed Snacks, geteeld in een windpark

Samen met de iconische acteur Samuel L. Jackson presenteert Vattenfall een delicatesse uit de zee: Wind Farmed Seaweed Snacks, gemaakt van zeewier dat werd geteeld in een offshore windpark. ...

Lees het hele artikel

Vattenfalls Love Boat vaart mee tijdens Pride Amsterdam 2025

Ook dit jaar is Vattenfall trots aanwezig bij Pride Amsterdam. Met de boot en het thema 'Powered by love' vragen we aandacht voor diversiteit en inclusie, binnen en buiten de organisatie. Na...

Lees het hele artikel