Vattenfall helpt palingen veilig passeren

Met een unieke methode zorgt Vattenfall ervoor dat palingen veilig langs de waterkrachtcentrales in Nederland komen. De werkwijze maakt gebruik van het gedrag dat de vissen vertonen vlak voordat ze massaal ‘op trek’ gaan en houdt de impact op de natuur van deze duurzame opwek zo klein mogelijk.

Anders dan in Zweden is waterkracht in het vlakke Nederland een energiebron die maar beperkt wordt ingezet. Toch heeft Vattenfall twee waterkrachtcentrales in ons land, bij Maurik aan de Neder-Rijn en in Alphen, aan de Maas. Deze centrales maken gebruik van het hoogteverschil dat door de aanwezige stuw wordt veroorzaakt. Door dit hoogteverschil ontstaat er genoeg kracht om de turbines van de beide centrales in werking te stellen en zo voor volledig duurzame stroom te zorgen. “De opbrengst wordt door twee dingen bepaald: q maal h”, zegt Wim van Lent enigszins cryptisch. Wim is technisch beheerder van onze waterkrachtcentrales in Nederland. “Q is de hoeveelheid water en h is het hoogteverschil. Samen zijn deze beide centrales goed voor het jaarlijkse stroomverbruik van zo’n 23.000 huishoudens.”

Palingtrek

Elektriciteit uit rivierwater heeft helaas ook een keerzijde: niet alle vissen komen veilig langs de centrale. Vissen die stroomopwaarts zwemmen, zoals volwassen zalm, maken gebruik van de speciaal aangelegde vistrappen. Maar volwassen palingen willen de andere kant op, stroomafwaarts richting zee, om een lange reis richting de Azoren te maken en verderop in de Sargassozee te gaan paaien. Onderweg eten ze niets, daarom hebben deze zogenaamde schieralen een flinke vetlaag. Ze zijn wel zo dik als de pols van een volwassen man. “Schieralen migreren in groepen, ze reageren onder andere op de hoeveelheid feromonen in het water”, zegt Henk Vis, manager Decentral Operations bij Vattenfall. “Je kunt je voorstellen dat ze dan bij het passeren van de turbine in het gedrang komen en schade kunnen oplopen. De vraag was dan ook: hoe kunnen we het migratiemoment zo nauwkeurig mogelijk voorspellen en zo schade aan de vissen voorkomen?”

Tijdig seintje

De oplossing lijkt te zijn gevonden in de Migromat, een soort afgesloten aquarium dat rechtstreeks in verbinding met het rivierwater staat. De palingen in de Migromat zijn diervriendelijk gechipt en van een transponder voorzien. Henk: “Daarmee sturen ze een signaal naar onze operator en dan weten wij dat de trek ophanden is. Na overleg met Rijkswaterstaat gaan dan de stuwen open en zetten wij de turbines tijdelijk stil. De schieralen kunnen er dan eenvoudig langs.” En de resultaten? “Die zijn heel hoopvol. De schade aan de vissen kan significant teruggebracht worden, dat hebben we al ervaren. Op dit moment loopt een uitgebreid meetprogramma om de exacte reductie te bepalen.”

Bekijk ook

Vattenfall/Hans-Peter van Velthoven

Cindy Kroon nieuwe CEO Vattenfall Nederland

Cindy Kroon wordt per 8 september benoemd als CEO van Vattenfall N.V. Nederland. De huidige rol van Cindy in de Raad van Bestuur, als Chief Commercial Officer, zal opgaan in de CEO-functie. ...

Lees het hele artikel
Vattenfall/Sander Bel

Vattenfall kiest Eemshaven als uitvalsbasis voor bouw en onderhoud Duitslands grootste windpark

Vattenfall heeft een overeenkomst gesloten met EMS Maritime Offshore B.V. (EMO) voor het gebruik van een bedrijfslocatie in de Nederlandse Eemshaven. Deze locatie zal dienen als de toekomsti...

Lees het hele artikel

Onderzoek naar onderwaterleven op windturbinepalen in Noordzee

Dat het bouwen van offshore windturbines effecten heeft op het leven in zee, is zeker. Maar wat zijn die effecten precies en wat kunnen we daarvan leren? Een nieuwe op afstand bestuurbare to...

Lees het hele artikel