De uitdaging: 300 kilometer elektrisch rijden in poolklimaat met een lading van 14 ton ijzererts

Vrachtwagens en bussen zijn verantwoordelijk voor een groot deel van de CO₂-uitstoot door de transportsector in Europa. Het verlagen van deze uitstoot is een van de grote uitdagingen om het doel van het Klimaatakkoord van Parijs te bereiken. Velen zijn het erover eens dat elektrificatie een van de technologische oplossingen is die doorgevoerd moeten worden.

In de winter van 2021 hebben Volvo Lastvagnar, ABB en Vattenfall, samen met mijnbouwbedrijf Kaunis Iron en Wist Last & Buss een test uitgevoerd waarmee ze de grenzen van het mogelijke wilden oprekken. Kan het reguliere dieselaangedreven transport van ertsconcentraat, oftewel fijngemalen ijzererts, van de ijzerertsmijn in Kaunisvaara naar het overslagstation aan de ijzerertsspoorlijn vervangen worden door elektrische vrachtwagens? Wat zou hiervoor nodig zijn? En wat gebeurt er als de temperatuur daalt naar min 30 graden Celsius?

280 kilometer in de poolkou

De test begon in februari en duurde vier weken. De uitdaging was om met een volledig elektrische Volvo FMX van het basisstation in Junosuando naar de groeve in Kaunisvaara te rijden, om dan de vracht in Pitkäjärvi te lossen, waar het erts voor verder vervoer per spoor naar Narvik wordt geladen. Een traject van in totaal 280 kilometer, dat gewoonlijk wordt afgelegd met dieselvoertuigen.

De bijdrage van Vattenfall bestond in het beschikbaar stellen van de oplossing ‘Power-as-a-Service’. Dat wil zeggen de installatie, operations en het waarborgen van de functie van de oplaadstations. Vattenfall was ook als stroomleverancier bij het project betrokken.

Hoe is het gegaan? We spraken met Lino Martino, een van de vrachtwagenchauffeurs die met het elektrische voertuig door de poolwinter reed.

"Ik moet zeggen dat alle verwachtingen zijn overtroffen", zegt hij. "Het functioneert met elektriciteit. Hoewel de oplaadpauzes die we moesten houden een nadeel zijn, konden we toch de hele afstand van de groeve naar het los- en laadstation en weer terug afleggen, waarvan 140 kilometer met 14 ton lading. En dat zelfs in de kou die hier in de winter heerst. We hebben te maken gehad met min 32 graden Celsius. Ondanks de sneeuwscooterkleding die we droegen, kregen we het toen wel koud."

Volvo’s volledig elektrische vrachtwagen heeft een lithiumbatterij met een capaciteit van 254 kWh. Foto: Vattenfall

Stil en trillingsvrij rijden

Ook de rijervaring was verrassend goed: "Een elektrische vrachtwagen is in veel opzichten gelijkwaardig aan de vrachtwagen waar ik anders mee rijd, dezelfde soort cabine enzo. Maar hij is nog eenvoudiger te bedienen; bij voor- en achteruitrijden hoef je maar één knop te bedienen. En deze vrachtwagen is zo stil, je hoort de motor niet. Zelfs niet als hij zich moet inspannen, dan hoor je alleen de banden. Ook de trilling is veel minder dan bij een dieselvoertuig. Als je dat meeneemt, is het beslist de betere werkplek."

Er zijn zeker nog uitdagingen op te lossen, zoals de actieradius. Het aantal batterijen dat op een vrachtwagen geplaatst kan worden, is begrensd. In dit geval moesten er pauzes ingelast worden om de vrachtwagen op te laden bij de groeve en bij het los- en laadstation, om onderweg niet te hoeven stoppen.

Elektrisch vervoer heeft de toekomst

Hoewel de testperiode nu is afgelopen, staat voor Lino Martino vast dat elektrisch vervoer vroeg of laat de plaats van andere vervoerstypen zal innemen.

"Er wordt nu al gewerkt aan betere batterijen en krachtigere laadopties", vertelt hij. "Hier in het noorden van Zweden zorgt de kou voor problemen, maar er zijn nog andere technische oplossingen mogelijk, zoals bovenleidingen. Elektrisch vervoer kan verder heel goed geschikt zijn voor bouwvervoer met kortere afstanden. Voor een fossielvrije samenleving is elektrisch vervoer noodzakelijk. Ik ben ervan overtuigd dat de techniek al in de nabije toekomst verder wordt ontwikkeld. Het is duidelijk dat het werkelijkheid zal worden”, aldus Lino Martino.

Feiten proefproject

• Deelnemers: Kaunis Iron, Vattenfall, Volvo Lastvagnar, ABB en Wist Last & Buss
• Testperiode: februari 2021
• Voertuigen: Volvo FMX met batterijaandrijving
• Totaalgewicht: 32 ton
• Bijlading: ca. 15 ton
• Aandrijving: Volledig elektrisch, 400 kW, 2 versnellingen.
• Batterij: Lithium-ion-batterij met een nominale capaciteit van 264 kWh
• Oplader: ABB levert drie snelladers van elk 175 kW. De opladers zijn uit te breiden naar 350 kW en hebben een CCS-stekker.

Lees hoe Vattenfall een bijdrage levert aan de elektrificatie van de transportsector
Elektrificatie van het transport – Elektrische auto's en andere elektrische voertuigen

Foto: Volvo’s volledig elektrische vrachtwagen heeft een lithiumbatterij met een capaciteit van 254 kWh. Copyright Vattenfall