Vattenfall

Vijf manieren om de CO2-uitstoot te verminderen met waterstof

Vattenfalls maandelijkse nieuwsbrief THE EDIT geeft je inzicht in de reis naar fossielvrij leven en gaat in op de klimaatuitdagingen van onze tijd. Dit artikel verscheen in THE EDIT, issue #4.

Waterstof is vrijwel overal in overvloed aanwezig en zou fossiele brandstoffen kunnen vervangen in tal van industriële processen, materialen en producten, waardoor de CO2-uitstoot zou kunnen worden verminderd. Maar pas nu komen de productie en het gebruik van waterstof serieus op gang.

Waterstof is fundamenteel voor ons hele bestaan, het is de meest overvloedige stof in het universum en het kan een sleutelrol spelen in onze toekomst. Dit chemische element, dat niet vrij in de natuur voorkomt maar dat relatief gemakkelijk uit water kan worden gewonnen, kan een uitweg zijn als er eenvoudigweg geen andere manieren zijn om fossielvrij te worden en de CO2-uitstoot te elimineren of tot een minimum te beperken.

"In het verleden was er geen politieke steun of betrokkenheid om van fossiele brandstoffen af te stappen, omdat die brandstoffen zowel goedkoop als gemakkelijk toegankelijk waren en er wereldwijd infrastructuur en transportsystemen voor zijn aangelegd. Je hoefde er niet over na te denken. Nu is er wel bereidheid, waarbij de EU er bijvoorbeeld op aandringt dat we de klimaatverandering aanpakken. En er is de wens om de alternatieven voor fossiele brandstof te bouwen, ook al kosten die meer geld." Dat is de boodschap van Cecilia Wallmark, Operations Manager voor het Centre for Hydrogen Energy Systems Sweden aan de Luleå University of Technology in Zweden, die zich al meer dan 25 jaar bezighoudt met waterstofvraagstukken.

Samenwerking is de sleutel

De sleutel tot een breder en sneller effect dan we tot nu toe hebben gezien, is dat het afstappen van fossiele brandstoffen gebeurt door samenwerking, waarbij iedereen het juiste doet op het juiste moment, zodat de omschakeling snel plaatsvindt en het een zo groot mogelijk effect heeft. En idealiter zou het nationale grenzen moeten overschrijden, tussen verschillende partijen.

"Ik zie dit als een enorme en ingewikkelde puzzel voor de wereld, waarbij iedereen zijn of haar rol moet spelen. Degenen die met waterstofproductie willen beginnen, moeten hun faciliteiten op de juiste schaal bouwen. Degenen die elektrolysers gaan leveren, moeten hun capaciteit in hetzelfde tempo opschalen. De bedrijven die onderdelen voor de verschillende processen vervaardigen, moeten werken aan een langere levensduur van de onderdelen. Ik ben aangenaam verrast door de gemeenschappelijke overtuiging dat we dit samen kunnen doen. Iedereen begrijpt dat de beslissingen die genomen worden, echt genomen moeten worden."

Alla Toktarova van de afdeling Ruimte, Aarde en Milieu van de Chalmers Universiteit in Göteborg, Zweden, is onder de indruk van de manier waarop nieuwe toepassingen voor het gebruik van waterstof hun weg vinden naar de industrie en worden gebruikt in productie en processen. Er is echter nog een aantal uitdagingen die moeten worden overwonnen.

"Wat voor pijpleidingen gaan we gebruiken? Welke elektrolytische capaciteit is er nodig? We moeten we in Europa 4 gigawatt aan elektrolysers per jaar bouwen. Op dit moment zitten we op 1 gigawatt per jaar. De overgang moet veel sneller gebeuren."

Zowel Wallmark als Toktarova wijst op HYBRIT, de samenwerking van Vattenfall met mijnbouwgroep LKAB en staalfabrikant SSAB om fossielvrij staal te produceren, als een precedent voor grote bedrijven die op dit gebied samenwerken. "HYBRIT liet zien hoe succesvol en broodnodig samenwerking tussen bedrijven kan zijn. Je deelt risico's en je promoot de techniek samen. Samenwerking is een drijvende kracht om de technologie sneller op de markt te brengen. En: de industrie kan samenwerken als het gaat om opslag en kan samen opslag bouwen en deze gebruiken voor tal van verschillende processen en fabrieken. Dat maakt het ook makkelijker en effectiever om het te bouwen."

Voor Toktarova is het duidelijk dat waterstof een steeds grotere rol speelt. "Waterstof kan ons elektriciteit zonder uitstoot geven. En de mogelijkheid om het op te slaan geeft ons de mogelijkheid om variaties van hernieuwbare energiebronnen te verwerken."

Vijf belangrijke toepassingen van waterstof

Kunstmest

Het Spaanse bedrijf Grupo Fertiberia bouwt een installatie voor de productie van kunstmest in Luleå in Noord-Zweden. Ze gebruiken hernieuwbare waterstof in plaats van fossiele brandstoffen.

Zwaar transport

Vrachtwagens die momenteel op diesel rijden, zouden bijvoorbeeld door waterstof onder hoge druk kunnen worden aangedreven en geen uitstoot meer veroorzaken.

Methanol

Door waterstof te mengen met koolstof kan methanol worden geproduceerd. Dat kan gebruikt worden in de scheepvaart.

Verwarming

Stadsverwarming of warmtepompen zijn vaak betere oplossingen, maar er zijn plannen in Nederland en het Verenigd Koninkrijk om aardgas te vervangen door waterstofboilers om gebouwen te verwarmen.

Ammoniak

Net als in het geval van staal kan waterstof een essentieel onderdeel worden van het productieproces van ammoniak. In het algemeen kan waterstof in grotere mate in de chemische industrie worden gebruikt dan nu het geval is.

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief THE EDIT

THE EDIT is de nieuwe maandelijkse nieuwsbrief van Vattenfall. Elk nummer belicht de wereld van duurzame energie en fossielvrij leven.

Foto: Vattenfall

Bekijk ook

E-mobility Amsterdam
Vattenfall/Hans Peter van Velthoven

‘We moeten slim laden eerst nog slimmer maken’

Het slimmer maken van het opladen omvat een pallet van verschillende elementen waarin Vattenfall samenwerkt met lokale overheden en provincies. Dit alles om de Nederlandse doelstelling van 1...

Lees het hele artikel
Photo: Adobe Stock

Energiezekerheid opbouwen met het oog op klimaatverandering

Klimaatverandering wordt steeds duidelijker en zal in de toekomst waarschijnlijk nog sterker worden. Hoe beïnvloedt dit de energiesector?

Lees het hele artikel

Een rechtvaardige en eerlijke energietransitie - of helemaal geen transitie?

Bij de overgang van fossiele naar fossielvrije energie in Europa staan rechtvaardigheid en eerlijkheid centraal. Er zijn dreigende protesten tegen het klimaatbeleid en veel politici verzette...

Lees het hele artikel