Op zoek naar archeologische vondsten bij bouw van Windpark Windplanblauw

De nieuwe windmolens hebben niet alleen meer vermogen dan de huidige windmolens, ze zijn ook een stuk groter en ze komen deels op andere plekken. ‘Alles gaat dus op de schop’, aldus Henk Kouwenhoven, Senior Development Manager bij Vattenfall. ‘We zijn nu bezig met het voorbereiden van alle aanbestedingen, maar voor we echt opdrachten kunnen verstrekken, is het eind 2020.’

Archeologisch onderzoek

Voor die tijd gaat er al wel gegraven worden, maar voor andere doeleinden. Bij de aanleg van elk windpark vindt namelijk altijd eerst archeologisch onderzoek plaats, voordat de grond vrijgegeven wordt voor het plaatsen van windmolens en de infrastructuur die daarbij hoort. Archeologische vondsten worden tegenwoordig niet meer naar een museum gebracht, maar blijven in de grond waar ze gevonden worden. Eerst moet dus goed onderzocht worden wat er in de grond zit en of dat niet beschadigd kan worden.

“In Nederland moet alles bewaard blijven wat waardevol is”, vertelt Tom van de Linde, projectleider archeologie van Windplanblauw. “Op basis van eerdere onderzoeken maken we deze zomer proefsleuven op plekken waar we hoge archeologische waarde vermoeden, zodat we kunnen inschatten wat we in het gebied kunnen verwachten. Daarbij kun je denken aan overblijfselen van nederzettingen, gereedschappen, zaden en organische resten.’

Swifterbantcultuur

Bij de bouw van de nieuwe windmolens in de kop van Flevoland is archeologie ook een belangrijk onderwerp omdat het binnendijkse gebied, het Rivierduingebied, ooit een zanderige delta was waar sporen van vroege bewoners van de Swifterbantcultuur (5300 - 3400 voor Christus) zijn gevonden. Deze cultuur is vernoemd naar het dorp Swifterbant waar de eerste vondsten gedaan zijn.

“Het interessante aan de Swifterbantmens is dat hij in een heel bijzondere tijd van de geschiedenis leefde: de overgang van jager-verzamelaar naar landbouw. De Swifterbantmens deed beide”, aldus Tom van de Linde. In het gebied kwam namelijk veel vis en wild voor, maar door de stijgende zeespiegel werd het land steeds minder toegankelijk en dat kan een reden geweest zijn dat de Swifterbanters op beperkte schaal ook aan landbouw deden.

Archeologisch masterplan

Om alle voorbereidingen voor de bouw van het windpark en het archeologische onderzoek zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen, hebben alle betrokkenen samen een archeologisch masterplan opgesteld. Ze worden daarbij geholpen door een expert van de Rijksuniversiteit Groningen. ‘Overheden willen van alle plannen op de hoogte zijn en met een goed gevoel de benodigde vergunningen kunnen afgeven’, licht Henk Kouwenhoven het masterplan toe. ‘In de fase dat je nog met de vergunningverlening bezig bent, moet je alle facetten van de bouw van het windpark helemaal uitgezocht hebben. Uiteindelijk gaat het bij zo’n groot project om een enorme investering.’

Besloten is om een groot deel van het archeologische onderzoek uit te voeren nadat het investeringsbesluit genomen is. ‘Als we nu vast een deel van het onderzoek uitvoeren, is er genoeg informatie om de kans op eventuele archeologische vondsten goed in te kunnen schatten.’

Windpark Windplanblauw

Windpark Windplanblauw wordt ontwikkeld door Vattenfall, windvereniging SwifterwinT en diverse overheden. SwifterwinT bestaat inmiddels uit ruim 150 ondernemers, bewoners en turbine-eigenaren uit het projectgebied.

Waar komt de naam Windplanblauw vandaan?

De provincie Flevoland had een plan gemaakt voor de herindeling van de aanwezige windmolens en verdeelde de provincie in vier verschillende gebieden. Op een overzichtskaart kreeg elk gebied kreeg zijn eigen kleur en Noordwest-Flevoland - het gebied rond Swifterbant - kreeg de kleur blauw.

Gegevens Windpark Windplanblauw

• Beoogd aantal windturbines: 61
• Aantal te verwijderen windturbines: 74
• Turbinetype: voorlopig 4 MW
• Start bouw: 2020
• Totaal aantal MW: circa 250 MW
• Genoeg energie voor: 125.000 Nederlanders
• Vermeden uitstoot: 340.000 ton CO₂

www.windplanblauw.nl
www.swifterwint.nl

Foto's: Sandra Crijns