Rewind - tienduizend turbineonderdelen zoeken tweede leven

Verspreid over de wereld bereiken duizenden windturbines de komende jaren het eind van hun werkende leven. Onderdelen van windturbines zijn gemaakt om extreme omstandigheden aan te kunnen, zoals zout, stormen en constante beweging. In minder extreme situaties kunnen ze vaak nog jaren mee. De uitdaging ligt in het vinden van slimme en zinvolle manieren om deze materialen een tweede leven te geven.
Thomas Hjort, Head of Innovation Offshore Wind bij Vattenfall: “Echt duurzame energie gaat verder dan alleen het opwekken van stroom. Het gaat ook om wat er daarna gebeurt. Een tandwielkast die jarenlang Noordzeestormen trotseerde, is sterk genoeg voor een tweede leven in een minder veeleisende rol. Door te werken met wat al beschikbaar is, leren ontwerpers de kloof te overbruggen tussen ideaal en haalbaar, en vinden ze vaak oplossingen die slimmer, goedkoper en duurzamer zijn dan opnieuw beginnen.”

Fastfood bestelmenu

Binnen in de gondel van een windturbine zitten tienduizend onderdelen. Door ze zo veel mogelijk opnieuw te gebruiken zijn er minder nieuwe onderdelen nodig. Dat spaart grondstoffen uit, plus energie voor de productie en het transport ervan.
Vattenfall werkt samen met andere partijen aan een digitaal ‘hergebruikplatform’ voor turbineonderdelen. Dit platform met de naam Rewind wordt een doorzoekbaar interactief systeem waarin ontwerpers, bouwers en vernieuwers beschikbare componenten kunnen verkennen, specificaties begrijpen en creatieve ideeën delen voor nieuwe toepassingen.
Het systeem werkt als een ‘fastfood bestelmenu’: kies een onderdeel, geef een hergebruikidee en bekijk met behulp van AI naar een visualisatie van de toepassing. Vattenfall nodigt bezoekers van Dutch Design Week uit om mee te denken en hun ideeën te delen.

Turbinebladen worden irrigatiesysteem

De mogelijkheden voor gebruikte onderdelen zijn legio. Mechanische onderdelen zoals tandwielkast en draaimechanisme kunnen worden omgebouwd tot een robuust irrigatiesysteem dat landbouw mogelijk maakt in gebieden met weinig water. De rotorbladen dienen als irrigatiearmen, terwijl de koelsystemen, leidingen en pompen zorgen voor waterverdeling met hoge betrouwbaarheid.
De geavanceerde koelsystemen uit de turbines kunnen ook worden ingezet voor duurzame airco- en warmtepompsystemen. Gekoppeld aan zonne-energie of thermische opslag zijn ze zelfs in te zetten in gebieden zonder stroomnet. 
“Dit is meer dan een technische exercitie”, zegt Hjort. “Het is een creatieve en sectoroverstijgende verk

Vattenfall/AI

Visualisatie van een toepassing, AI gegenereerd met Rewind

Vattenfall streeft naar een meer circulaire bedrijfsvoering als onderdeel van zijn bredere duurzaamheidsdoelstelling: netto-nul uitstoot in 2040. Circulariteit speelt hierin een sleutelrol. Door materialen te hergebruiken of recyclen is er minder behoefte aan primaire grondstoffen. Dat leidt tot minder mijnbouw en verwerking van grondstoffen en uiteindelijk tot lagere CO₂-uitstoot en minder impact op biodiversiteit.

Illustratie boven artikel: Worden turbinebladen straks hergebruikt als irrigatiesysteem? Impressie gegenereerd met AI