Hergebruik windbladturbines naar hoger niveau getild
Vattenfall heeft zich tot doel gesteld om in 2025 50% van de gesloopte windturbinebladen te hergebruiken. In 2030 moet dat 100% zijn. De oude turbinebladen van Windpark Irene Vorrink gaan als eerste het recyclingproces in: er worden ski’s of snowboards van gemaakt of constructiemateriaal voor zonneparken. Mbo-studenten kunnen oefenen om de bladen te repareren en ze met drones te inspecteren.
Gustav Frid, Senior Environment & Sustainability specialist bij Vattenfall, ziet het recyclen van de turbinebladen van Windpark Irene Vorrink vooral als een proefproject. “We willen allereerst van dit proces leren en kijken welke bedrijven geschikt zijn om ons te helpen bij het recyclen van de windbladen. Wij geloven dat hiervoor niet één enkele oplossing is, maar eerder een aantal verschillende. Omdat Vattenfall de afgelopen jaren bewezen heeft koploper te zijn op het gebied van duurzaamheid, willen veel bedrijven met ons samenwerken en die nemen dan ook contact met ons op.”
Ski’s of snowboards
Marcin Rusin, mede-eigenaar van Gjenkraft in Noorwegen, herkent zich wel in die woorden. “Wij zochten partners voor ons windbladrecyclingproject, kwamen in contact met Vattenfall en sindsdien hebben we met Gustav Frid voortdurend contact onderhouden over de voortgang van de werkzaamheden in ons project. Toen de windturbines van het windmolenpark Irene Vorrink ontmanteld werden, waren wij een van de eersten om aan te bieden de windbladen te recyclen.” Dat is specialistisch werk, want turbinebladen hebben een complexe structuur. “De bladen bestaan niet alleen uit hars en glas- of koolstofvezel, maar ook uit balsahout, PVC- of PET-schuim, andere polimeren en metalen. Het is bijna niet mogelijk de afzonderlijke componenten te scheiden, waardoor ze samen moeten worden verwerkt. Dat bemoeilijkt het recyclingproces en de mogelijkheid om restwaarde uit het blad terug te winnen”, aldus Marcin Rusin.
Bij Gjenkraft winnen ze voornamelijk glas- en koolstofvezels terug, afhankelijk van het type blad. “In het recyclingproces kunnen wij de parameters zo aanpassen dat wij die eigenschappen verkrijgen die onze klanten van onze producten verwachten. Onze producten worden weer gebruikt voor het maken van ski's of snowboards en andere producten waarin glasvezels en koolstofvezels voorkomen.”
Ski’s van gerecyclede windturbinebladen. Foto: Gjenkraft
Zonnepanelen en landbouw
Op basis van de uitkomsten van het EU-project CarbonGreen (zie kader) zegt professor Gregor Luthe: “Windturbinebladen zijn ontworpen om extreme belastingen te weerstaan, dus bestaan ze uit sterke vezels van glas en carbon die verbonden worden door duroplasten. Wij maken hieruit weer nieuwe duroplasten die gebruikt kunnen worden als constructiematerialen in zogenoemde agrophotovoltaics, zonnepanelen die boven of tussen landbouwproducten staan. Wij vervangen met ons materiaal het staal en aluminium van de constructie. Deze beide grondstoffen gebruiken veel energie bij de productie ervan en zijn door de oorlog in Oekraïne nu ook erg schaars.” In een klap bereikt BillionPeople, het bedrijf van Gregor Luthe, met deze werkwijze veel doelen: 100% recycling van windbladen, CO2-besparing, bouwen van zonneparken met gerecycled materiaal, productie van duurzame energie, verhoging van de oogst en verbetering van het klimaat. “Tot slot is ons doel om al in 2025 een volledig commerciële toepassing te hebben, zodat Vattenfall haar 100%-doelstelling veel eerder dan 2030 kan bereiken.”
Nieuw T-stuk constructiemateriaal geschikt voor zonneparken. Foto: CarbonGreen
Drone-inspecties
Dat windturbinebladen niet helemaal uit elkaar gehaald hoeven te worden om nog een tweede leven te leiden, vertelt René de Moor, docent vliegtuigsystemen bij MBO College Airport, onderdeel van het ROC van Amsterdam. “We willen onze studenten een nog breder kennisveld bieden en kwamen zo bij windturbines, omdat windbladen natuurlijk veel te maken hebben met vliegtuigtechniek. We hebben contact gezocht met Vattenfall en vertelden dat wij mensen voor hen wilden opleiden. Toen ons gevraagd werd wat wij daarvoor nodig hadden, was ons antwoord: kennis, stageplaatsen en materiaal. Zelf hadden we al een kleine nacellesimulator [een nacelle is de gondel boven op de windturbine, red.] gekocht en we waren nog op zoek naar andere onderdelen van de windturbine.” Voordat het mbo-college de beschikking kreeg over twee windturbinebladen van Windpark Irene Vorrink, moesten ze wel een goede motivatie aanleveren, maar dat was geen probleem. “Een van de windbladen komt bij MBO College Airport en daar gaan we specifiek kijken naar de bouw van zo’n windblad. Hoe zit die in elkaar en hoe werkt het precies? Het tweede windblad gaat naar de opleiding Drone Engineering & Operations in Valkenburg. Daar gaan ze met drones inspecties doen van het windblad. De drone kan zich ook vastzetten op het blad en met een spray kleine reparaties uitvoeren”, aldus een enthousiaste René de Moor.
Robin van Buchem, Head of Operations NL bij Vattenfall, overhandigt een van de windturbinebladen aan Philip Mol, directievoorzitter MBO College Airport. Foto: Goulmy Design & Fotografie
Gustav Frid van Vattenfall is opgetogen over de verschillende partijen waar Vattenfall nu mee samenwerkt: “Zowel recycling als hergebruik spelen een sleutelrol bij de ontwikkeling van duurzame industriële oplossingen.”
|
Over Gjenkraft AS Met de recyclingtechnologie van Gjenkraft worden glas- en koolstofvezels, synthetische brandstoffen en koolstof uit het afval teruggewonnen. Gjenkraft richt zich op de windindustrie, op botenbouwers, de auto-industrie, de luchtvaart en de bouw. Over LIFE CarbonGreen Het CarbonGreen-project wil nieuwe oplossingen creëren waarmee secundaire grondstoffen, zoals de bladen van windturbines, omgezet kunnen worden in (tussen)producten. "Dankzij onze innovaties kunnen we de windindustrie ondersteunen in haar ambitieuze doelstellingen naar een circulaire waardeketen", zegt Ludwin Daal van Blue-Expert, de start-up die het CarbonGreen Consortium coördineert. Over BillionPeople PLC en BV BillionPeople is opgericht door professor Gregor Luthe, met het doel uit windturbinebladen vleugels constructiematerialen voor zonneparken te maken. BillionPeople is investeerder in het LIFE CarbonGreen-project. Over MBO College Airport MBO College Airport, onderdeel van het ROC van Amsterdam-Flevoland (ROCvA-F), en diverse partijen uit de windenergiesector, waaronder Vattenfall, Siemens Gamesa, Redak en F&B Group, gaan samenwerken en investeren in infrastructuur. Het doel is een hybride onderwijsconcept neerzetten voor deze groeiende sector. Door techniekstudenten al tijdens hun opleiding kennis te laten maken met deze kansrijke energiesector, hoopt het ROCvA-F een bijdrage te leveren aan de energietransitie die aansluit bij de duurzaamheidsstrategie van het ROCvA-F. |
|
Milieufocus Vattenfall Het waarborgen en mogelijk maken van duurzaam gebruik van hulpbronnen is een van Vattenfalls aandachtsgebieden op milieugebied. Het milieuactieplan van Vattenfall omvat doelstellingen en activiteiten die ons op weg helpen naar een meer circulaire bedrijfsvoering in 2030 door de waarde van alle hulpbronnen te maximaliseren. Dit omvat bijvoorbeeld het versterken van milieuoverwegingen om recycling te verhogen en afval te verminderen, ontwerpen voor circulariteit zoals integratie van gerecyclede warmte in stadsverwarming, en het uitfaseren of vervangen van gevaarlijke stoffen. De doelstelling en inspanningen om recycling van windturbinebladen mogelijk te maken dragen bij aan onze algemene ambitie door te laten zien dat Vattenfall vastbesloten is om de manier waarop we met hulpbronnen werken te herdefiniëren, waarbij we afstappen van lineaire stromen (nemen-maken-gebruiken-weggooien) en overstappen op circulair beheer van hulpbronnen. |
Meer informatie over Vattenfalls Environmental Action Plan 2030
Foto: Vattenfall/Ben Bladen
Bekijk ook
Turbines op zee krijgen herbruikbare hoedjes
Voor begonnen wordt met het plaatsen van windmolens op zee, moeten eerst fundaties worden geheid. Boven op elke fundatie zit een monopile cover, een "hoedje" dat de enorme buis tijdelijk afs...
Vattenfall in Dubai voor COP28
COP28, de 28ste VN-klimaatconferentie, begon op 30 november en duurt tot 12 december. Vattenfalls Head of Sustainability Annika Ramsköld is een week lang aanwezig in de Verenigde Arabis...
Samenwerken aan circulair hergebruik van windparken
Windturbines in een windpark hebben een operationele levensduur van dertig jaar. Hoe kun je de onderdelen zo goed mogelijk hergebruiken als de turbines worden ontmanteld?